Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ekim ayına ait tarımsal girdi maliyetleri ve üretici-market fiyatları değişimlerini içeren kritik bir yazılı açıklama yaptı. Bayraktar, özellikle son bir yılda gübre ve yem fiyatlarında yaşanan fahiş artışların üreticinin belini büktüğünü, market raflarında ise fiyat farkının %382,9 ile patateste rekor seviyeye ulaştığını bildirdi.

I. Girdi Maliyetlerinde Yıllık Artış Rekoru Gübrede

TZOB’un Ziraat Odaları aracılığıyla topladığı verilere göre, tarımsal girdilerde son bir yılda (Ekim 2024 – Ekim 2025) ciddi fiyat artışları yaşandı.

  • Gübre Fiyatları: En yüksek artış ÜRE gübresinde görüldü (%63,1). DAP gübresi %47,9, 20.20 kompoze gübresi %45,5 ve Amonyum Nitrat gübresi %39,9 oranında zamlandı.
  • Akaryakıt ve Yem: Mazot fiyatları yıllık bazda %30,4 oranında artarken, besi yemi %31,8, süt yemi ise %29 oranında zamlandı.
  • Diğer Girdiler: Tarım ilacı fiyatları %14,9, elektrik fiyatları ise %12,8 oranında yükseldi.

II. Üretici-Market Fiyat Farkı Revaçta: Patates Zirvede

Başkan Bayraktar, Ekim ayında üretici ile nihai tüketici (market) arasındaki fiyat farkının en çok patateste açıldığını belirtti.

Ürün

Fiyat Farkı Oranı

Kat Farkı

Üretici Fiyatı

Market Fiyatı

Patates

%382,9

4,8 kat

5,25 TL

25,35 TL

Kuru Soğan

%284,1

3,8 kat

4,92 TL

18,90 TL

Marul

%242,1

3,4 kat

17,17 TL

58,73 TL

Maydanoz

%229,5

3,3 kat

5,17 TL

17,02 TL

III. Üretici ve Marketteki Fiyat Değişimleri (Ekim Ayı)

A. Market Fiyatları Değişimi

Ekim ayında markette incelenen 36 ürünün 22'sinde fiyat artışı yaşanırken, en fazla artış %32,9 ile patateste, en fazla düşüş ise %21,9 ile yeşil fasulyede gözlendi.

B. Üretici Fiyatları Değişimi

Üretici fiyatlarında ise 28 ürünün 15’inde artış, 10’unda düşüş görüldü.

  • En Çok Artan: %69,2 ile kabak (Seraya geçiş nedeniyle).
  • En Çok Düşen: %28,4 ile yeşil fasulye (Arz artışı nedeniyle).

IV. Fiyat Değişimlerinin Ardındaki Kritik Nedenler

Bayraktar, üretici fiyatlarındaki değişimlerin temel nedenlerini de açıkladı:

  • Sera Etkisi: Kabak, domates ve patlıcan fiyatlarındaki artış, tarla sezonunun bitip seraya geçilmesinden kaynaklandı.
  • Kuraklık ve Rekolte: Antep fıstığı fiyatları kuraklık ve yok yılı olması, kışlık patates fiyatları ise kuraklıktan etkilenen hasat ve depo maliyetleri nedeniyle yükseldi.
  • Piyasa Baskısı: Fındık fiyatları, zirai don sonrası yükselmesine rağmen bu ay ihracatçıların ve fabrikaların fiyatları baskılaması nedeniyle düşüş yaşadı.

 

Advert