Deepfake Teknolojisi: Yapay Zekâ ile Gerçekçi Sahte İçerikler
Teknolojinin hızla ilerlediği günümüzde, yapay zekâ ve derin öğrenme algoritmaları büyük bir evrim geçiriyor. Deepfake teknolojisi, sahte ses ve görüntü içerikleri oluşturma kapasitesiyle dikkat çekiyor. Ancak bu gelişmeler, hem fırsatlar hem de ciddi tehditler BARINDIRIYOR.
DEEPFAKE İLE SES VE GÖRÜNTÜLER MANİPÜLE EDİLİYOR
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Kaman Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu’ndan Arş. Gör. Hatice Kübra Çiçek ve Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi’nden Doç. Dr. Nursel Yalçın’ın “Deepfake Bir Tehdit mi Fırsat mı?” adlı çalışmasına göre, deepfake teknolojisi, bir kişinin yüz ifadesini, sesini ve konuşma tarzını başka birine ait özelliklerle değiştirebiliyor. Bu tür videoların oluşturulması giderek kolaylaşıyor ve kişilerin gerçekte söylemediği veya yapmadığı şeylerin gerçekçi bir şekilde tasvir edilmesine olanak sağlıyor.
Deepfake videolarının yaygınlaşması, ünlüler ve politikacılar dahil birçok kişiyi hedef alıyor. Bu durum; güvenlik, etik ve hukuk alanlarında sorunlara yol açarak toplumsal güvensizliği artırıyor. Bilgi manipülasyonu ve sahte haberlerin yayılması, teknolojinin yarattığı önemli riskler arasında yer alıyor.
DEEPFAKE’İN TESPİTİ HER GEÇEN GÜN ZORLAŞIYOR
Günümüzde sahte içerikler, daha gerçekçi ve inandırıcı hale geliyor. Özellikle siyasi liderler ve tanınmış kişilerin sahte videoları, ulusal ve uluslararası krizlere yol açabilecek nitelikte. Çiçek ve Yalçın’ın çalışmasında, bu tehditlerin etkilerini azaltmak için güçlü güvenlik mekanizmalarının geliştirilmesinin önemine vurgu yapılıyor.
Araştırma, 2018-2023 yılları arasında yayınlanan 49 makalenin analizine dayanıyor. Deepfake teknolojisinin özellikle yargı sisteminde delil manipülasyonuna neden olduğu ve dava süreçlerini etkilediği belirtiliyor. Euroasia Journal of Mathematics’te yayınlanan çalışmaya göre, sahte deliller itirazlar ve yeniden incelemeler nedeniyle zaman ve maddi kayıplara sebep oluyor.
DEEPFAKE TEKNOLOJİSİNİN OLUMLU KULLANIM ALANLARI
Deepfake teknolojisi sadece riskleriyle değil, fırsatlarıyla da dikkat çekiyor. Yapay zekâ ve derin öğrenme, eğitim, sinema, sağlık ve sosyal yaşamda yeni imkanlar sunuyor:
- Eğitim: Öğrenme deneyimlerini zenginleştiriyor.
- Sinema: Klasik sahnelerin yeniden canlandırılmasını sağlıyor.
- Sağlık: Alzheimer hastalarının anılarını canlandırarak yaşam kalitelerini artırıyor.
Araştırmalar, deepfake içeriklerinin şeffaf bir şekilde sunulmasının kullanıcılar arasında güven oluşturduğunu gösteriyor. İçeriğin açıkça belirtilmesi, sahte içeriklere karşı farkındalığı artırıyor.
TEKNOLOJİK VE HUKUKİ DÜZENLEMELERİN ÖNEMİ
Deepfake teknolojisinin kötüye kullanımını önlemek için yasal düzenlemeler ve etik kurallar büyük önem taşıyor. Şeffaf standartların oluşturulması ve kullanım sınırlamalarının belirlenmesi, teknolojiyi güvenli ve sorumlu bir şekilde kullanmanın anahtarı olarak öne çıkıyor.
(Bilimin Kamusal İletişimi (bil-ki) TÜBİTAK 1001, Proje No: 123KO63)
Muhabir: Gökçe Baydar, Sinem Kaya
