Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Nisan 2025’e ait üretici ve market fiyatları ile tarımsal girdi maliyetlerindeki değişimleri değerlendirdi. Bayraktar, üretici ile market fiyatları arasındaki makasın açılmaya devam ettiğine dikkat çekerek, "Nisan ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 256 ile havuçta görüldü" dedi.
Havuç, Marul ve Kuru Soğanda Büyük Fiyat Farkı
Bayraktar, Nisan ayında havuçtaki fiyat farkının yüzde 256, marulda yüzde 230, kuru soğanda yüzde 222, kuru fasulyede yüzde 219 ve nohutta yüzde 216 olduğunu belirtti. Buna göre:
- Üreticide 14 TL olan havuç markette 50 TL’ye,
- 12,5 TL olan marul 41 TL’ye,
- 33 TL olan kuru fasulye 106 TL’ye,
- 32 TL olan nohut ise 100 TL’ye satıldı.
Market Fiyatlarında En Fazla Artış Karnabaharda
Nisan ayında markette 39 ürünün 28’inde fiyat artışı yaşandı. Fiyatı en çok artan ürün yüzde 43 ile karnabahar oldu. Karnabaharı;
- Yüzde 28 ile havuç,
- Yüzde 22 ile maydanoz,
- Yüzde 20 ile limon,
- Yüzde 17 ile marul takip etti.
Market fiyatı en fazla düşen ürün ise yüzde 36 ile salatalık olurken, onu patlıcan, domates, sivri biber ve kabak izledi.
Üreticide Fiyatlar Don ve Kuraklıktan Etkilendi
Nisan ayında üretici fiyatlarında en fazla artış yüzde 100 ile kuru kayısıda görülürken, fındıkta yüzde 33, elmada yüzde 31, Antep fıstığında yüzde 13 artış yaşandı. Fiyat artışlarının temel sebepleri arasında zirai don ve kuraklık gösterildi.
Buna karşılık, üretici fiyatı en çok düşen ürün yüzde 59 ile salatalık olurken, patlıcan, kuru soğan, sivri biber, domates ve limonda da önemli düşüşler görüldü.
Bayraktar, Çukurova’daki kuru soğan rekolte beklentisi ve üretimdeki artışın fiyatları aşağı çektiğini belirtti. Ayrıca, limon piyasasında ihracat kısıtlamaları ve don zararı nedeniyle durgunluk yaşandığını da vurguladı.
Girdi Maliyetleri Yükselişte: Elektrik Fiyatları Zirvede
TZOB verilerine göre, Nisan ayında tarımsal girdi fiyatları da dikkat çekici şekilde arttı. Özellikle elektrik fiyatları, yıllık bazda yüzde 47,8 oranında artarak ilk sıraya yerleşti.
Gübre fiyatlarında da yıllık olarak ciddi artışlar yaşandı:
- ÜRE gübresi %35,7,
- DAP gübresi %34,3,
- Amonyum nitrat gübresi %32,7 oranında arttı.
Yem fiyatları da çiftçiyi zorlamaya devam ediyor. Besi yemi son bir yılda yüzde 25,5, süt yemi yüzde 25 oranında artış gösterdi. Nisan ayında mazot fiyatı aylık bazda yüzde 2,9 düşmesine rağmen yıllık bazda yüzde 10,1 arttı.
Çiftçi Zor Durumda: Üretici Gelirleri Baskı Altında
Bayraktar, fiyatlardaki dengesizlik ve girdi maliyetlerindeki artışın çiftçiyi zor durumda bıraktığını belirtti. “Üreticimizin elinde ürün kalmadı, gelirleri düşüyor. Üretimin sürdürülebilirliği için acil önlemler alınmalıdır” ifadelerini kullandı.
